Kardiyovasküler hastalıklar tüm gelişen modern tedavilere rağmen dünyada en sık ölüm sebebi olmaya devam etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2019 yılında yaklaşık 17.9 milyon kişi kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmiş olup, bu tüm ölümlerin % 32’sini oluşturmaktadır. Kardiyovasküler hastalıklar nedeniyle olan ölümlerin de %85’i kalp krizi ve inmeden kaynaklanmaktadır¹.

Kardiyovasküler hastalık alanında olan, koroner arter hastalığı (KAH) kalbi besleyen koroner arterleri etkileyen tüm patolojileri kapsamaktadır². Akut Koroner Sendrom (AKS) ise herhangi bir koroner arterdeki kan akımının ani bozulmasıyla o damarın beslediği miyokard bölgesinde gelişen iskeminin neden olduğu ve EKG değişikliklerinin genellikle eşlik ettiği³ klinik bir tablodur².

AKS; KAH‘nın yaygın bir sonucu olup mortalitenin de temel sebebini oluşturur⁴.

AKS hastalarının tipik başvuru şikayeti; retrosternal bölgede hissedilen sol kol, boyun, çene ve sırta yayılım gösterebilen, aralıklı/devamlı olabilen, baskı ile karakterize göğüs ağrısıdır. Bu şikayete ek olarak bulantı, terleme, senkop ve nefes darlığı eşlik edebilir. AKS hastalarında epigastrik ağrı, yan ağrısı ve dispepsi gibi atipik şikayetler de görülebilir⁵.

AKS’lere semptom başladıktan sonra acil müdahale edilmesi gerekir. Hastaların tanı ve tedavisinin kısa süre dahi gecikmesi, morbidite ve mortalitesini ileri düzeyde artırır.

Miyokard infarktüsü (kalp krizi) koroner arterdeki kan akımının kısmen veya tamamen azalması sonucu uzamış iskemiye bağlı miyokard hücresinin ölümü olarak tanımlanır. Patolojik, klinik ve prognostik özelliklerine göre farklı tipleri mevcuttur.

İnfarktüsten sorumlu arterin tam ve hızlı rekanalizasyonu miyokardın normal kan akımını tekrar sağlayarak infarktüs bölgesini sınırlar ve ventrikülün sistolik fonksiyonlarını koruyarak morbidite ve mortaliteyi azaltır⁶.

Koroner arterlerdeki daralma ve tıkanıklıkların ameliyatsız olarak damar içerisine girilerek açılması işlemine "perkütan koroner girişim" denir. Perkütan koroner girişim, darlık olan damarın balonla genişletilip stent yerleştirilmesiyle gerçekleştirilebilir.

Perkütan koroner girişimin ilaç tedavisine göre reinfarktüs, inme ve mortaliteyi daha fazla azalttığı randomize klinik çalışmalarda gösterilmiştir. Bu veriler sadece PKG yapılan merkeze başvuran vakalar için değil, ambulans ile bu merkeze transferi yapılan vaka grupları için de geçerlidir. Fakat buradaki en önemli koşul ilk medikal müdahaleden balon dilatasyonuna kadar geçen gecikme süresinin minimuma azatılmasıdır⁶.

1. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds) Erişim tarihi: 08.11.2023
2. Dağli DN, Arslan DĠN. Akut Koroner Sendromda Klinik YaklaĢım Nasıl Olmalıdır? Turk Klin Cardiol - Spec Top. 2009;2(2):7-17.
3. Hollander JE, Diercks DB. Acute Coronary Syndromes. Içinde: Tintinalli JE, Stapczynski JS, Ma OJ, Yealy DM, Meckler GD, Cline DM, editörler. Tintinalli‘s Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide [Internet]. 8. bs New York, NY: McGraw-Hill Education; 2016 [a.yer 13 Kasım 2019]. EriĢim adresi: accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?aid=1142184416
4. Van de Werf F, Bax J, Betriu A, Blomstrom-Lundqvist C, Crea F, Falk V, vd. Management of acute myocardial infarction in patients presenting with persistent ST-segment elevation: the Task Force on the Management of STSegment Elevation Acute Myocardial Infarction of the European Society of Cardiology. Eur Heart J.2008;29(23):2909-45.
5. Canto JG, Fincher C, Kiefe CI, Allison JJ, Li Q, Funkhouser E, vd. Atypical presentations among medicare beneficiaries with unstable angina pectoris*. Am J Cardiol. 2002;90(3):248-53.
6. O’gara PT, Kushner FG, Ascheim DD, Casey Jr DE, Chung MK, De Lemos JA, et al. 2013 ACCF/AHA guideline for the management of ST-elevation myocardial infarction: executive summary: a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines. Circulation. 2013;127(4):529-55.